Do nằm với các tư thế khiến cơ bắp bị chèn ép hay gân cơ căng quá lâu, nhiều người thường cảm thấy đau nhức mình mẩy khi ngủ dậy. Cá biệt có trường hợp bị đột quỵ dẫn đến liệt nửa người, hoặc tử vong vì thiếu máu cơ tim – hậu quả của sự chèn ép các mạch máu.

Vị trí đau thường gặp nhất là hai bả vai, cánh tay và cổ, tiếp đến là lưng, hông, sườn – những nơi có khối cơ dày. Nguyên nhân gây đau mỏi chính là sự chèn ép các mạch máu, hậu quả của sự tăng áp lực khoang trong các bắp thịt do nằm sai tư thế. Lúc này, sự cung cấp ôxy cho các tế bào cơ kém hẳn đi, khiến một lượng lớn axit lactic (thủ phạm gây đau mỏi cơ) được giải phóng.
Có người đặt câu hỏi: “Tại sao trước đây tôi cũng ngủ như vậy mà không sao, lần này lại bị đau nhức?”. Bởi vì cơ thể có lúc này lúc khác. Khi cơ thể bị yếu mệt, tốc độ hoạt động của hệ tuần hoàn sẽ giảm, khiến sự lưu thông máu và trao đổi ôxy giảm sút. Lúc đó, sự chèn ép do tư thế ngủ sẽ như giọt nước làm tràn ly, khiến cơ bắp lâm vào tình trạng thiếu máu quá ngưỡng, không thể tự khắc phục như trước đây.
Dưới đây là một số biện pháp điều trị hiệu quả:
– Xoa bóp bằng dầu nóng, rượu thuốc, bôi các thuốc chứa methylsalicylate và menthol: Đối với một số trường hợp nhẹ, mới bị, nó giúp giảm đau tức thời. Với những trường hợp mạn tính hay nặng, cách này gần như không có tác dụng.
Việc xoa bóp đúng cách sẽ giúp giãn cơ và tăng cường máu đến cơ bắp, có thể giảm đau, nhưng cần lặp lại nhiều lần trong vài ngày. Nếu chỉ làm một hai lần thì cơn đau sẽ xuất hiện trở lại hoặc không hết hoàn toàn.
– Xông hơi để làm giãn mạch và giãn cơ; đồng thời kích thích hô hấp để tăng nồng độ ôxy trong máu.
– Thở ôxy nồng độ cao: Có thể giúp giảm đau nhức.
– Dùng thuốc giãn cơ: Đem lại hiệu quả trong một số trường hợp co thắt nhưng có thể gây tác dụng phụ.
– Tiêm tê tại chỗ: Giúp cắt cơn đau tốt, nhưng không nên lạm dụng vì có thể gây phù nề tại chỗ tiêm.
– Nghỉ ngơi, hạn chế vận động trong vài ngày. Bổ sung một số khoáng chất như canxi, kali và các vitamin C, B.
– Đối với chi dưới, có thể dùng một số thuốc chữa suy tĩnh mạch.
Những cách điều trị sai lầm:
– Dùng thuốc giảm đau: Việc dùng kéo dài các thuốc này chẳng những không có hiệu quả mà còn gây nhiều tác dụng phụ (như nhóm NSAID gây đau dạ dày).
– Thực hiện các động tác xoay vặn: Thường làm bệnh nhân đau nhiều hơn và bị hạn chế cử động hơn. Nhất là khi đau cổ, việc cố xoay cổ chẳng những không giảm được cơn đau mà còn gây phản xạ co thắt cơ, khiến cổ cứng hơn.
– Cạo gió: Dễ gây xuất huyết trong cơ bắp, tạo ra các ổ máu tụ, khiến bệnh nhân bị đau nhức kéo dài.
Để phòng ngừa chứng đau mỏi sau khi ngủ, cần tập thói quen ngủ ở tư thế thoải mái; tập thể dục nhẹ nhàng hoặc xoa bóp, chườm nóng trước khi đi ngủ.
Những yếu tố thuận lợi gây tình trạng thiếu máu cơ bao gồm:
– Thói quen ngồi trước quạt, máy lạnh.
– Đi nắng đầu trần hoặc bị nắng chiếu vào gáy.
– Gội đầu và tắm vào ban đêm.
– Làm những công việc ít vận động (ngồi bàn giấy) hoặc phải ngâm tay chân nhiều trong nước (như giặt quần áo, rửa bát).
– Cảm cúm, viêm nhiễm đường hô hấp trên hoặc có một số bệnh lý nội khoa như thấp khớp, tiểu đường, cao huyết áp, bệnh tim mạch…
– Mang thai hoặc mới sinh nở.
– Hút thuốc lá chủ động hay thụ động.
BS Huỳnh Bá Lĩnh, Sức Khỏe & Đời Sống